Anê Lê Thị Thành (Bà Ðê), Phụ nữ có chồng; sinh năm 1781 tại
Bái-Ðền, Thanh Hóa; chết rũ tù ngày 12 tháng 7 năm 1841, tại Nam-Ðinh. Ngài sanh
trưởng trong một gia đình công giáo và là mẹ của 6 người con. Ngài bị bắt khi
đem thư của các vị thừa sai bị nhốt trong tù, và bị bắt. Phong Á Thánh 1909.
Ngày Lễ: 12 tháng 7.
Trường thi tử Đạo.
Lê Thị Thành sinh năm Tân Sửu (1781)
Tại Bái
Ðiền tiêu biểu tỉnh Thành
Khi cấm đạo rất nhiệt thành
Giấu nuôi cha Thị
nhà mình vào ra
Xứ Phúc Nhạc bốn cha hiện diện
Riêng cha Thành ẩn hiện
một nhà
Bà Ðê quý mến mời cha
Về nhà bà ở để mà tránh quan
Nhưng có
kẻ tiền ham tên Ðễ
Một thanh niên theo để giúp cha
Tên này phản bội gian
tà
Manh tâm xảo quyệt hắn đà tố quan
Làng Phúc Nhạc có hàng đạo
trưởng
Hắn ham tiền muốn hưởng lập công
Quang Khanh huy động quân
đông
Khoảng năm trăm lính chính ông điều hành
Vào sáng sớm Phục sinh
cứu thế
Bắt tập trung toàn thể giáo dân
Lính đi lục soát xa gần
Hai cha
may mắn lẹ chân Ngân, Thành
Cha dâng thánh lễ nhanh rời vi
Gác bếp kia
máng xối chui lên
Vội vàng cha lỡ để quên
Vô tình gấu áo ló bên xối
nhà
Bọn lính thấy hò la tới bắt
Còn cha Lý chạy tắt Trùm Cơ
Vườn
bên ẩn nấp nương nhờ
Bà Ðê lấy lá che hờ phủ lên
Nhưng một lính đứng
bên nhìn thấy
Có bóng người vườn ấy chạy sang
Bụi cây chúng bắt quả
tang
Bắt ngay cha Lý liên can chủ nhà
Bắt bà Ðê rất là sợ hãi
Lính
trói ngay chúng giải đình làng
Nơi đây trình diện với quan
Bà Ðê gương mặt
vững vàng vui tươi
Nạn nhân điệu về nơi thị xã
Ði suốt đêm mệt lả rã
rời
Bà Ðê sức yếu hụt hơi
Mang gông quá nặng phải người tiếp tay
Về
Nam Ðịnh đưa ngay vô nhốt
Ðược giam chung dịp tốt nữ tu
Cùng nhau trao đổi
trong tù
Thêm lòng can đảm đòn thù tấn tra
Trước quan tòa bắt bà bỏ
đạo
Bà đáp lời Chúa tạo muôn loài
Tôn vinh Thiên Chúa quản cai
Tôi luôn
kính trọng thờ Ngài Chí Tôn
Quan tức giận lính dồn đòn đánh
Lính dùng
roi với thanh củi dài
Vô cùng hung dữ trần ai
Bà luôn khẩn nguyện kêu nài
Nữ Trinh
Xin Mẹ hãy thương tình giúp đỡ
Ðược kiên tâm luôn ở trong
Cha
Vì con yếu đuối đàn bà
Nhiều lần thẩm vấn trước tòa quan
quân
Bà sấp mình nhiều lần kêu tiếng
Xin Chúa thương đến viếng cứu
con
Ðể con giữ đạo vuông tròn
Chồng con thăm viếng héo hon u
buồn
Nhưng bà vẫn luôn luôn an ủi
Vinh danh Cha chớ tủi nản
lòng
Quan quân bạo lực không xong
Chúng dùng mưu độc muốn hòng thắng
thua
Quan Tổng Ðốc cho đùa với rắn
Túm áo quần bỏ rắn vào
trong
Toàn loài rắn độc lòng vòng
Bà Ðê bình tĩnh rắn không cắn
người
Trịnh Quang Khanh ngồi cười khoái chí
Rắn lượn vòng tự ý bò
ra
Quan quân tức giận quá mà
Liền cho lính đánh đập bà dữ hơn
Bà
kiệt sức cô đơn trong ngục
Nhưng ý bà tiếp tục nguyện cầu
Cho con chịu khó
dài lâu
Thân mình đầy máu từ đầu đến chân
Lời khẩn nguyện là lần sau
hết
Xin cho con được chết trong Cha
Cuối cùng bà thở hắt ra
Linh hồn
siêu thoát Nước Cha vĩnh hằng
Lễ an táng đất bằng Bảy Mẫu
Sáu tháng
sau phối ngẫu, giáo dân
Cháu con thân thuộc xa gần
Ðem về Phúc Nhạc mộ
phần thánh nhân
Phúc tử đạo lãnh phần Tân Sửu (1841)
Phận nữ nhi nặng
trĩu niềm tin
Roma Toà Thánh hướng nhìn
Suy tôn Kỷ Dậu (1909) đức tin vững
vàng
Viết đôi nét về đàng gia tộc
Chồng tới thăm phút chốc nhà
tù
Bà khuyên hãy sống khiêm nhu
Trông coi con cái hộ phù Chúa
ban
Con thương mẹ nhà giam khổ cực
Bà lại khuyên phải thực là
ngoan
Chăm lo đạo đức vững vàng
Giúp cha sớm tối xóm làng thân
thương
Bà sống đạo tấm gương hậu thế
Nghĩa vợ chồng dâu rể cháu
con
Gia đình hạnh phúc sắt son
Thánh Ðê tử đạo mãi còn khắc ghi
Bà
thánh Ðê quê nội ở làng Bái Ðiền, huyện Yên Ðịnh, tỉnh Thanh Hóa. Quê Ngoại ở
làng Phúc Nhạc, tỉnh Nam Ðịnh. Năm 17 tuổi lập gia đình quê ngoại với anh Nguyễn
Văn Nhất, hạ sanh được 2 trai 4 gái bà hưởng thọ 60 tuổi.
Lời bất
hủ: Bà thánh Ðê khuyên các con: "Con hãy về (tức chị Lucia Nụ) chuyển lời mẹ
bảo với anh chị em con coi sóc việc nhà, giữ đạo sốt sắng, sáng tối đọc kinh xem
lễ, cầu nguyện cho mẹ vác Thánh giá Chúa đến cùng. Chẳng bao lâu mẹ con ta sẽ
đoàn tụ trên nước Thiên đàng". Khi chị Nụ thăm mẹ trong tù thấy y phục loang lổ
máu, khóc thương, mẹ an ủi: "Con đừng khóc, mẹ mặc áo hoa hồng đấy, mẹ vui lòng
chịu khổ vì Chúa Giêsu sao con lại khóc?". Khi chồng bà vào thăm, bà giải thích
vì sao bà được kiên tâm như vậy: "Họ đánh đập tôi vô cùng hung dữ, đến đàn ông
còn không chịu nổi, nhưng tôi đã được Ðức Mẹ giúp sức, nên tôi không cảm thấy
đau đớn". Quân lính được lệnh vừa đánh vừa lôi qua Thánh giá. Nhưng bà sấp mình
xuống đất kêu lớn tiếng: "Lạy Chúa xin thương giúp con, con không bao giờ muốn
chối bỏ lòng tin Chúa, nhưng vì con là đàn bà yếu đuối, nên họ dùng sức mạnh để
cưỡng bức con đạp lên Thánh giá". Cuối cùng bà đã dâng lời cầu sau hết: "Giêsu
Maria Giuse! Con xin phó linh hồn và thân xác con trong tay Chúa, xin ban ơn cho
con được tuân theo ý Chúa trong mọi sự".